Maculaire degeneratie

Synoniemen

AMD (leeftijdsgebonden maculadegeneratie), in bredere zin ook maculopathie.

Engels: maculaire degeneratie

Definitie van maculaire degeneratie

De term maculaire degeneratie beschrijft ziekten die het retinale centrum aantasten. Het midden van het netvlies wordt ook wel de gele vlek (macula) genoemd en vertegenwoordigt het punt van het scherpste zicht. Degeneratie leidt vaak tot significante en onomkeerbare stoornissen van de centrale gezichtsscherpte.

Er wordt onderscheid gemaakt tussen een adolescente (juveniele) en een leeftijdsgebonden (seniele) vorm van maculaire degeneratie.
Bij leeftijdsgebonden maculadegeneratie wordt onderscheid gemaakt tussen een droge en een natte (exsudatieve) vorm. In de droge vorm staat de degeneratie van de pigmentlaag van het netvlies op de voorgrond, terwijl in de natte vorm het ingroeien van pathologische vaten wordt toegevoegd. Deze hebben de neiging om te bloeden en laten dan de zogenaamde fibrovasculaire membranen achter.

Lees hier meer over het onderwerp: natte maculaire degeneratie, droge maculaire degeneratie

Herkennen van maculaire degeneratie

Wat zijn de symptomen van maculaire degeneratie?

Bij maculaire degeneratie zien de getroffenen meestal grijze schaduwen in het centrale gezichtsveld, d.w.z. precies waar ze naar kijken. De gezichtsscherpte is erg verminderd, vaak zo erg dat lezen nauwelijks mogelijk is.
Vervormingen van de bekeken objecten zijn ook mogelijk. Dit kan gecontroleerd worden met een speciale kaart waarop een netwerk met gridlijnen is vastgelegd (Amsler testkaart). De rasterlijnen zien er dan gebogen uit. Kleurwaarneming kan ook worden verstoord.

Hoe wordt de diagnose maculadegeneratie gesteld?

De hierboven beschreven symptomen geven aanwijzingen voor maculaire degeneratie.
De oogarts kan de fundus onderzoeken als onderdeel van een oogtest met speciale apparaten. Bij retinale degeneratie zijn vaak pigmentverschuivingen en zogenaamde drusen te zien. Drusen zijn geelachtig witte, kleine haarden die talrijk zijn boven het centrale netvlies.
Bij natte maculaire degeneratie hoopt zich vocht op onder het netvlies, dat kan worden gekarakteriseerd als een grijsbruin, rond uitsteeksel van het netvlies. Dit kan heel goed worden bepaald met een kleurstofvat-display (fluorescentie-angiografie).
Test om te zien of u maculaire degeneratie heeft. Naar de Amsler-gridtest

Mogelijk bent u ook geïnteresseerd in dit artikel: Macula-oedeem

Behandeling van maculaire degeneratie

Hoe wordt maculaire degeneratie behandeld?

In de meeste gevallen van maculaire degeneratie is het niet langer mogelijk om het volledige zicht te herstellen. Veranderingen in leeftijd zijn niet meer terug te draaien! In veel gevallen kan het ziekteproces niet volledig worden gestopt, maar alleen vertraagd.

Er zijn verschillende behandelingsopties beschikbaar, variërend van chirurgische tot medicinale maatregelen.

De chirurgische opties voor maculaire degeneratie zijn onder meer:

• Lasercoagulatie:

Er wordt geprobeerd om een ​​argon-groene laser te gebruiken om de pathologische neoplasma's van bloedvaten te sclerose. Dit kan bloeding voorkomen, maar de ziekte kan elders voortschrijden. Een ander nadeel van laserbehandeling is het verlies van gezichtsveld, ook wel scotomen genoemd.

• Fotodynamische therapie:

Een kleurstof wordt in de armader van de patiënt geïnjecteerd, die zich voornamelijk ophoopt in de nieuw gevormde bloedvaten in het netvlies. Deze kunnen nu worden uitgewist met behulp van een niet-thermische diodelaser.

• Subretinale chirurgie:

In het geval van zeer vergevorderde maculaire degeneratie of niet toegankelijk voor laserbehandeling of fotodynamische therapie, kan de pathologische neovascularisatie ook operatief worden verwijderd. Een verbetering van de gezichtsscherpte is meestal niet te verwachten. Er treedt echter stabilisatie op en de gezichtsscherpte verslechtert niet verder.

• Retinale rotatie:

Bij deze relatief nieuwe chirurgische methode wordt het hele netvlies afgesneden en ongeveer 30 graden gedraaid zodat het scherpste centrum (macula) op een ander deel van de pigmentcellaag komt te rusten. Hierdoor zit de macula weer vast aan intacte pigmentcellen. Het verdraaien van het netvlies moet echter worden gecompenseerd met een oogspieroperatie.

Als medicinale optie bestaat de mogelijkheid om te behandelen met stoffen die een remmende werking hebben op de vorming van nieuwe bloedvaten. Voor dit doel kunnen ranibizumab, pegaptanib en bevacizumab (Avastin) worden gebruikt. De stoffen worden direct in het oog geïnjecteerd en de injecties moeten regelmatig worden herhaald omdat het effect maar een bepaalde tijd aanhoudt.

Verdere pogingen tot therapie voor maculaire degeneratie zijn gericht op het ondersteunen van het resterende gezichtsvermogen. Vergrotende visuele hulpmiddelen zoals verlichte leesloepen, vergrootglazen, schermlezers en beeldschermloepen worden hier bijvoorbeeld gebruikt. In sommige universitaire ziekenhuizen worden de getroffenen ook behandeld in zogenaamde "Slechtziende klinieken“Die gespecialiseerd zijn in de behandeling van ernstige visuele beperkingen tot en met blindheid. Bovendien mag de zorg niet beperkt blijven tot het technische luik, maar moet het erop gericht zijn de patiënt te motiveren om ondanks zijn handicap een actief leven te leiden.

Preventie van maculaire degeneratie

Wat zijn de oorzaken van maculaire degeneratie?

Maculaire degeneratie kan worden verworven of geërfd. De meest voorkomende vorm is echter leeftijdsgebonden maculaire degeneratie (AMD). De exacte oorzaak is nog niet definitief opgehelderd. Aangenomen wordt dat zowel omgevingsinvloeden als erfelijke factoren een rol spelen.

Er zijn veel aanwijzingen dat een opeenhoping van stofwisselingsproducten verantwoordelijk is voor de vernietiging van de cellen van het retinale centrum. Dit geldt met name voor AMD en is het gevolg van overbelasting van de pigmentlaagcellen van het netvlies, wat het gevolg is van verouderingsprocessen. Andere zeer waarschijnlijke oorzaken zijn roken, arteriosclerose, hoge bloeddruk en hoge blootstelling aan licht van het netvlies.

Verloop van maculaire degeneratie

Wat is de prognose voor maculaire degeneratie?

Er zijn momenteel geen behandelingen die maculaire degeneratie volledig kunnen genezen. Het verloop van de ziekte kan hooguit worden vertraagd en in enkele gevallen zelfs gestopt. Bewezen preventieve maatregelen zijn niet bekend. Desalniettemin moeten patiënten met retinale degeneratie het advies krijgen om te stoppen met roken of om hun bloeddruk correct aan te passen. Hoe eerder een zich ontwikkelende maculaire degeneratie wordt ontdekt, hoe effectiever de therapie kan worden gestart.