psychose

Definitie - wat is een psychose?

Een psychose is een psychische stoornis. Patiënten met een psychose hebben een veranderde perceptie en / of verwerking van de werkelijkheid. Hoewel buitenstaanders deze perceptie duidelijk als abnormaal ervaren, zijn de getroffenen zelf zich niet bewust van hun misvatting. Psychose kan gepaard gaan met verschillende symptomen. Deze omvatten hallucinaties, wanen en uitgesproken denkstoornissen.

Psychosen kunnen optreden als een enkele episode. Er kan echter ook een terugkerende cursus optreden. Hoe een psychose verloopt, hangt onder meer af van de oorzaak. Acute psychose moet zo snel als nodig met medicatie worden behandeld.

oorzaken

Wat betreft de mogelijke uitlokkende oorzaken, worden psychosen in twee brede groepen verdeeld: de organische psychosen en de niet-organische psychosen.

Organische psychose kan worden veroorzaakt door verschillende somatische (lichamelijke) ziekten.Deze omvatten bijvoorbeeld hersenziekten zoals dementie, epilepsie en de ziekte van Parkinson of massa's in het gebied van de hersenen (tumoren). In zeldzame gevallen kan hersenletsel ook leiden tot psychotische episodes. Bepaalde auto-immuunziekten kunnen ook psychosen veroorzaken. Voorbeelden hiervan zijn multiple sclerose (MEVROUW) of lupus erythematosus.
Een van de meest voorkomende oorzaken van organische psychose is echter het gebruik van drugs, ook wel door middelen of drugs geïnduceerde psychose genoemd. Door een stof geïnduceerde psychose kan worden veroorzaakt door een breed scala aan geneesmiddelen.

Lees hier meer over onder Medicamenteuze psychose

Naast de organische psychosen is er de grote groep niet-organische psychosen. Deze omvatten psychosen die optreden als onderdeel van een onderliggende psychische aandoening. Schizofrenie is de meest voorkomende psychische aandoening die gepaard gaat met psychose. Maar psychotische episodes kunnen ook optreden in de context van stemmingsstoornissen, d.w.z. depressie of bipolaire stoornissen. Er kan echter niet voor elke acute psychotische episode een directe trigger worden gevonden.

Lees ook hierover

• Symptomen van schizofrenie
• Symptomen van depressie

Welke rol speelt vitamine D?

Sommige onderzoeken behandelen de vraag welke effecten een tekort aan bepaalde vitamines heeft op de mentale functie. Sommige onderzoeken hebben gesuggereerd dat er mogelijk een verband bestaat tussen een vitaminetekort en psychische stoornissen, zoals psychose. De onderwerpen van deze onderzoeken waren onder meer vitamine D, B12 en foliumzuur. Eén studie gaf aan dat er een bovengemiddelde vitamine D-tekort is bij patiënten met psychotische stoornissen. Tot nu toe is er echter geen bewezen verband dat een tekort aan vitamine D een trigger kan zijn voor een psychotische episode. In de komende jaren kunnen verdere studies over dit onderwerp wellicht meer details aan het licht brengen.

Bijkomende symptomen

Psychose gaat gepaard met tal van symptomen die meestal erg beangstigend zijn voor de patiënt. Akoestische hallucinaties komen vaak voor. De getroffenen horen bijvoorbeeld stemmen die over hen praten of met hen communiceren. Er zijn ook dwingende stemmen die bevelen geven aan de getroffenen. Reuk- en smaakhallucinaties of tactiele (tast) hallucinaties komen minder vaak voor.

Wanen komen ook heel vaak voor in de context van een psychose. De zieke voelt zich bijvoorbeeld vervolgd, bedreigd, afgeluisterd of geobserveerd. Ook een zogenaamd relatiebedrog, waarbij de betrokkene ten onrechte verwijst naar dingen die in zijn omgeving gebeuren, komt relatief vaak voor. Een voorbeeld hiervan is nieuws op de radio waar de psychotische patiënt ineens naar verwijst - hij denkt dat er hier over hem gesproken wordt.

Zogenaamde egostoornissen komen vaak voor in de context van een psychose. Getroffenen voelen zich vervreemd van zichzelf, hebben de indruk dat anderen hun gedachten kunnen terugtrekken of deze kunnen lezen / horen. Gedachte stoornissen zijn ook een typisch symptoom van psychose. Deze worden door buitenstaanders ervaren als verwarring of ernstige concentratieproblemen. Het denken van de getroffenen lijkt voor buitenstaanders volkomen onsamenhangend, slordig en zonder interne logica. Dit blijkt ook uit de taal. Het kan voorkomen dat zinnen in het midden worden afgebroken. Er wordt schijnbaar totaal onsamenhangend van het ene onderwerp naar het andere gesprongen en de inhoud van wat er wordt gezegd is niet langer begrijpelijk voor buitenstaanders.

Bijkomende mogelijke symptomen zijn - afhankelijk van de onderliggende ziekte - uitgesproken concentratiestoornissen, verminderde prestaties en ernstige geheugenstoornissen. Vooral bij psychosen die optreden in de context van schizofrenie, zijn er ook zogenaamde negatieve symptomen met concentratiestoornissen, denkstoornissen, sociale terugtrekking, laag affect en vreugdeloosheid, evenals verminderde drive.
De symptomen van psychose zijn buitengewoon stressvol en beangstigend voor zowel de getroffen persoon als de familieleden.

Lees ook het artikel: Wat is het verschil tussen schizofrenie en psychose?

Obsessieve gedachten

Obsessief-compulsieve gedachten zijn geen typisch symptoom van psychose. Ze komen eerder voor in de context van de zogenaamde obsessief-compulsieve stoornis. Mensen met een obsessief-compulsieve stoornis ervaren vaak obsessief-compulsieve gedachten. Dit zijn gedachten die de getroffenen eigenlijk niet willen denken, maar die zich herhaaldelijk aan hen opdringen zonder dat ze er iets aan kunnen doen. Obsessief-compulsieve gedachten zijn vaak gewelddadig van aard en zeer beangstigend voor de getroffenen. In tegenstelling tot psychotische patiënten hebben patiënten met een obsessief-compulsieve stoornis echter een bewaarde realiteitszin.

Lees ook onze hoofdpagina Obsessief-compulsieve stoornis

diagnose

De diagnose psychose vereist in eerste instantie geen medisch hulpmiddel, maar is een puur klinische diagnose en wordt gesteld op basis van het gedrag en de symptomen van de patiënt. Als de diagnose eenmaal is gesteld, moet echter verdere diagnostiek worden uitgevoerd om de mogelijke oorzaken van de psychose te achterhalen.

Om de aanwezigheid van een organische psychose uit te sluiten, is het allereerst belangrijk om een ​​nauwkeurige anamnese uit te voeren. Omdat getroffenen zelfs tijdens een psychose nauwelijks een adequaat gesprek kunnen voeren, is de behandelende arts vaak afhankelijk van anamnese door derden, d.w.z. het vragen van naaste familieleden / kennissen / vrienden. Bij het nemen van anamnese is de kwestie van eerdere ziekten, zowel somatisch als psychologisch, belangrijk. Het is ook erg belangrijk om erachter te komen of er eerder een psychotische episode heeft plaatsgevonden. Bovendien moet mogelijk drugsgebruik zorgvuldig in twijfel worden getrokken. De vraag welke medicijnen u regelmatig gebruikt, is ook belangrijk.

De anamnese wordt gevolgd door een bloedmonster. Ook hier kunnen lichamelijke ziektes optreden, die een mogelijke trigger kunnen zijn voor de psychose. In veel gevallen is het ook zinvol om een ​​opname van het hoofd te maken om ruimteverslindende processen in de hersenen of bijvoorbeeld ziekten als multiple sclerose uit te sluiten. Voor oudere patiënten kan hier - afhankelijk van de vraag - gebruik worden gemaakt van de sneller beschikbare computertomografie (CT), met behulp waarvan bijvoorbeeld ruimtelijke claims relatief betrouwbaar kunnen worden uitgesloten. Magnetische resonantiebeeldvorming (MRI) wordt echter eerder uitgevoerd bij jongere patiënten en met speciale vragen. Een elektro-encefalogram (EEG), d.w.z. een onderzoek van de hersengolven, kan ook nodig zijn. Welke verdere onderzoeken nodig zijn, is afhankelijk van de lopende examenresultaten.

Lees ook hierover

• Elektro-encefalografie
• CT van het hoofd
• MRI van het hoofd

Behandeling / therapie

In het geval van psychose is het belangrijk om snel met de behandeling te beginnen. Afhankelijk van de ernst van de psychose kan de behandeling ambulant of intramuraal zijn. Vaak wordt intramurale behandeling echter aanbevolen vanwege de ernst van de symptomen, die de patiënt zelf in gevaar brengen.

Medicijnen, de zogenaamde antipsychotica of neuroleptica, worden beschouwd als de eerste keuze voor de behandeling van psychosen. De groep van deze medicijnen omvat tal van verschillende actieve ingrediënten die echter bijna allemaal in meer of mindere mate ingrijpen in het dopaminemetabolisme in de hersenen en daardoor vooral leiden tot een snelle beheersing van waanvoorstellingen en hallucinaties. In de meeste gevallen moeten antipsychotica in eerste instantie worden ingenomen, zelfs nadat de symptomen zijn verdwenen, omdat ze de kans op herhaling van de psychose aanzienlijk verminderen. Hoe lang de medicatie moet worden ingenomen, moet op individuele basis worden bepaald. Vooral met psychosen terugkerend Bij een (terugkerend) beloop zoals schizofrenie, is het vaak nodig om de medicatie langdurig in te nemen.

Er wordt onderscheid gemaakt tussen typische en atypische antipsychotica. Tegenwoordig worden steeds meer atypische antipsychotica zoals risperidon, quetiapine, clozapine, olanzapine en aripiprazol gebruikt. Typische antipsychotica zoals haloperidol worden tegenwoordig vooral in de acute fase gebruikt. Welk antipsychoticum moet worden gebruikt, moet echter individueel worden bepaald. Psychotherapeutische procedures spelen alleen een ondergeschikte rol in de acute fase van de psychose, maar kunnen in het beloop helpen. Patiënten die een psychose hebben doorgemaakt, kunnen ook deelnemen aan psycho-educatieve groepen. Hier worden ze geïnformeerd over het onderwerp psychose en hoe daarmee om te gaan en komen ze samen met gelijkgestemden. In het geval van organische psychosen komt de behandeling van de veroorzakende ziekte op de eerste plaats.

Zyprexa

Zyprexa is een geneesmiddel dat tot de antipsychotica behoort. Het bevat de werkzame stof olanzapine en is een van de atypische neuroleptica. Het wordt voornamelijk gebruikt om psychosen te behandelen die optreden in de context van paranoïde schizofrenie. Het wordt ook gebruikt om een ​​bipolaire stoornis te behandelen. Bovendien kan olanzapine worden gebruikt als tweede medicijn bij depressie voor zogenaamde augmentatietherapie. De theorie hier is dat de toename van een tweede medicijn, hier olanzapine, een extra stemmingsbevorderend effect heeft.

De meest voorkomende en vaak voorkomende bijwerkingen van olanzapine zijn gewichtstoename, vermoeidheid, droge mond, duizeligheid, misselijkheid / braken, obstipatie, slapeloosheid en rusteloosheid, verhoogd bloedbeeld, oedeem (vasthouden van vocht), ongebruikelijke bewegingen (Dyskinesieën), Huiduitslag, gewrichtspijn en seksuele disfunctie.

Looptijd

De duur van een psychose is heel verschillend en hangt onder meer af van de uitlokkende oorzaak. Daarnaast speelt het tijdstip waarop de behandeling wordt gestart een belangrijke rol. Hoe sneller een medicamenteuze therapie wordt gestart, hoe beter een psychose kan worden ingeperkt. Psychosen kunnen een paar dagen aanhouden, maar als ze niet worden behandeld, kunnen ze enkele maanden of langer aanhouden.

Mogelijk bent u ook geïnteresseerd in: Kan schizofrenie worden genezen?

voorspelling

Patiënten die voor het eerst in hun leven een psychose ervaren, hebben een relatief grote kans dat zo'n episode niet meer terugkomt. Het beloop / prognose hangt grotendeels af van de oorzaak.

Als het een door drugs veroorzaakte psychose is en voor het eerst is opgetreden, kan het consequent vermijden van drugs leiden tot volledig herstel. Herhaald drugsgebruik bij patiënten die een door drugs veroorzaakte psychose hebben gehad, verhoogt het risico op herhaling van psychotische episodes aanzienlijk.

Bij patiënten die een eerste psychose hebben gehad als onderdeel van schizofrenie, is de kans dat de ziekte zonder gevolgen geneest ongeveer 1/3. Bij het tweede derde deel van de patiënten is er een beloop waarin fasen van symptoomloosheid worden afgewisseld met psychotische fasen. Ongeveer een derde van de patiënten ontwikkelt een chronisch beloop met blijvende symptomen. Bij chronische vormen zijn er naast de symptomen van psychose ook cognitieve stoornissen en concentratiestoornissen, gevoelens en drijfveren. In ernstige gevallen kan dit een vervroegde uittreding noodzakelijk maken.

Differentiatie van het klinische beeld

Wat is een drugspsychose

Een drugpsychose wordt in technisch jargon door drugs geïnduceerde of door middelen geïnduceerde psychose genoemd. Het is een psychotische episode die wordt veroorzaakt door het gebruik van een of meer psychotrope stoffen. Voorbeelden van mogelijke psychogene stoffen zijn alcohol, cannabis, amfetaminen, cocaïne, LSD of crystal meth (metamfetaminen).

Er zijn mensen die kwetsbaarder zijn (kwetsbaarder) hebben een grotere kans om een ​​psychose te ontwikkelen dan anderen. Vooral bij deze mensen kan drugsgebruik psychose veroorzaken. Medicamenteuze psychose wordt op dezelfde manier met medicijnen behandeld als andere soorten psychose. Volledige onthouding is echter ook essentieel bij de behandeling van dergelijke psychosen. In veel gevallen kan dit voorkomen dat de psychose terugkeert, maar niet altijd. De symptomen van medicamenteuze psychose zijn vergelijkbaar met die van andere vormen van psychose. Hallucinaties, wanen, angst, denkstoornissen, ego-stoornissen en concentratiestoornissen komen voor.

Lees ook ons ​​artikel Medicamenteuze psychose

Wat is het verschil tussen psychose en schizofrenie?

Psychose is een term die tegenwoordig niet meer in deze vorm wordt gebruikt. In psychiatrisch jargon is het meer een psychotische stoornis of een psychotische episode. Een psychose beschrijft een toestand waarin de betrokken persoon de werkelijkheid onvoldoende waarneemt. Hij lijdt aan hallucinaties en waanvoorstellingen en kan niet langer het echte van het onwerkelijke onderscheiden. Zo'n psychose kan - zoals hierboven al beschreven - tal van mogelijke oorzaken hebben.

Schizofrenie is op zijn beurt een van de mogelijke oorzaken van psychose. Schizofrenie is een psychische aandoening waarvan de belangrijkste symptomen een psychotische stoornis en al zijn symptomen zijn. Patiënten met een acute psychotische opflakkering van schizofrenie lijden dus aan waanvoorstellingen en hallucinaties. Gedachte stoornissen en ego-stoornissen zijn ook typisch. Daarnaast zijn er bij schizofrenie vaak zogenaamde negatieve symptomen. Deze omvatten symptomen zoals verminderd affect, verminderde drive, verlies van sociale contacten en apathie. De derde pijler van symptomen bij schizofrenie zijn cognitieve stoornissen. Verschillende concentratie- en geheugenstoornissen komen vaak voor. Psychose wordt eerder gezien als een symptoom (dat uit andere symptomen bestaat) dat verschillende oorzaken kan hebben, terwijl schizofrenie een ernstige psychische aandoening is die heel vaak wordt geassocieerd met psychotische symptomen.

Lees hier meer over op de hoofdpagina Schizofrenie of wat is schizofrene psychose?

Hoe is het gerelateerd aan een obsessieve-compulsieve stoornis?

Een psychotische stoornis heeft in wezen niets gemeen met een obsessief-compulsieve stoornis. Deze twee ziekten zijn twee verschillende entiteiten van psychische stoornissen. Obsessief-compulsieve stoornis wordt in verband gebracht met compulsies en obsessies. De obsessieve gedachten dringen zich onbedoeld op aan de persoon in kwestie en moeten steeds opnieuw worden nagedacht. In tegenstelling tot psychose kent de getroffen persoon de feitelijke onzin van deze gedachten, de verwijzing naar de werkelijkheid blijft behouden. Desalniettemin is een obsessief-compulsieve stoornis een buitengewoon schrijnende aandoening die vaak moet worden behandeld.

Wat is het verschil tussen een psychose en een neurose?

De term neurose komt in deze zin niet echt meer voor in de psychiatrische geneeskunde. Dit werd gebruikt om een ​​algemene psychologische gedragsstoornis te beschrijven die gepaard kon gaan met een breed scala aan symptomen. Betrokkene kan deze gedragsstoornissen onvoldoende beheersen, maar is zich ervan bewust. De relatie met de werkelijkheid blijft ongewijzigd. In het geval van psychose daarentegen heeft de getroffen persoon het contact met de werkelijkheid verloren en kan hij geen onderscheid meer maken tussen waanvoorstellingen en werkelijkheid. Psychose en neurose zijn dus twee verschillende psychische stoornissen.

Wanneer kan ik worden opgenomen in een psychose?

In het vakjargon wordt gedwongen opname huisvesting genoemd volgens de Wet geesteszieken, vaak ook wel PsychKG genoemd. In Duitsland kan iemand in de regel niet tegen zijn of haar wil in een inrichting worden gebracht of daar worden vastgehouden, omdat dit wordt beschouwd als een vrijheidsbeneming. Daarom moeten er volgens PsychKG ernstige redenen zijn om een ​​persoon te huisvesten, die in de juridische tekst worden vermeld:

• De betrokkene moet geestelijk ziek zijn.
• Er moet een aanzienlijk risico zijn voor de persoon door hemzelf of
• Er moet een aanzienlijk risico zijn voor de juridische belangen van anderen van de persoon.

Op psychiatrisch gebied wordt het eenvoudigheidshalve meestal aangeduid als risico lopen voor zichzelf of voor anderen.

Patiënten met een acute psychotische stoornis kunnen volgens PsychKG de redenen voor opname aangeven. Aan de ene kant is er een psychische aandoening, aan de andere kant kan de psychose jezelf of anderen in gevaar brengen. Voorbeelden hiervan zijn de volgende: De zieke persoon hoort stemmen die zeggen dat ze uit het raam moeten springen. Hier is sprake van een acute suïcidaliteit en dus een risico voor zichzelf. Een ander scenario is dat de betrokkene stemmen hoort die bevelen geven dat de betrokkene anderen ernstig geweld aandoet.Dit zijn slechts voorbeeldvoorbeelden om uit te leggen in welke situaties plaatsing (verplichte opname) noodzakelijk en gerechtvaardigd kan zijn.

Om een ​​dergelijke plaatsing af te dwingen, moet - afhankelijk van de staat en het uur van de dag - het openbare ordebureau of de brandweer worden gebeld. Verder moet er een medisch attest worden opgemaakt waarin de redenen voor de geplande plaatsing worden uitgelegd. Dit moet worden betekend bij de plaatselijke rechtbank. Binnen 24 uur moet dan een gerechtelijke hoorzitting plaatsvinden. Tot die tijd kan de zieke tegen zijn wil in een psychiatrische inrichting worden geplaatst. Gedwongen medicatie is binnen deze tijd ook mogelijk, indien absoluut noodzakelijk, evenals het toepassen van beperkende maatregelen. Na deze 24 uur moet een rechter beslissen of verdere plaatsing van de patiënt legaal is of dat de plaatsingsmaatregelen moeten worden beëindigd.