Het lymfestelsel

invoering

Het lymfestelsel van het menselijk lichaam is een belangrijk onderdeel van ons immuunsysteem (afweersysteem).
Het bestaat uit de zogenaamde lymfatische organen en een lymfestelsel dat nauw verbonden is met de bloedbaan. Naast afweer speelt het ook een belangrijke rol bij het vochttransport en het transport van voedingsvetten.

Lymfatische organen

Lymfatische organen zijn organen die gespecialiseerd zijn in het differentiëren en vermenigvuldigen van lymfocyten (een subgroep van witte bloedcellen die het cellulaire afweersysteem van ons lichaam vormen).
Er wordt een fundamenteel onderscheid gemaakt tussen primaire en secundaire lymfatische organen.
De vorming en rijping van lymfocyten vindt plaats in de primaire lymfatische organen. Bij T-lymfocyten is dit de thymus, bij B-lymfocyten het beenmerg.
Secundaire lymfatische organen zijn die waarin de lymfocyten hun overeenkomstige antigenen ontmoeten, waarop zich een specifieke afweerreactie ontwikkelt. De secundaire lymfatische organen omvatten ook de milt, evenals de lymfeklieren, de amandelen (Amandelen), de appendix van de appendix en het lymfeweefsel in de dunne darm (Peyer's plaquettes).

Lees gedetailleerde informatie over het onderwerp: Lymfatische organen

Figuur lymfestelsel

Figuur lymfeklieren: lymfestelsel (A) en lymfeklieren in het nek- en hoofdgebied (B)

Lymfatisch systeem

  1. Hoofdlymfeklieren -
    Nodi lymphoidei-capitis
  2. Cervicale lymfeklieren -
    Nodi lymphoidei cervicales
  3. Monding van het borstkanaal
    in de linker arm-hoofdader -
    Thoracaal kanaal
    Linker brachiocefale ader
  4. Monding van de rechter hoofd
    lymfekanaal aan de rechterkant
    Arm hoofd ader -
    Dexter lymfekanaal
    Vena brachiocephalica dextra
  5. Superieure vena cava -
    Superieure vena cava
  6. Axillaire lymfeklieren -
    Nodi lymphoidei oksel
  7. Melkkanaal in de borst -
    Thoracaal kanaal
  8. Lymfevaten -
    Vasa lymphatica
  9. Abdominale lymfeklieren -
    Nodi lymphoidei abdominis
  10. Bekken lymfeklieren -
    Nodi lymphoidei bekken
  11. Inguinale lymfeklieren -
    Nodi lymphoidei inguinales
  12. Mandibulaire lymfeklieren -
    Nodi lymphoidei submandibulares
  13. Anterieure cervicale lymfeklieren -
    Nodi lymphoidei cervicales anteriores
  14. Oppervlakkige laterale cervicale lymfeklieren -
    Nodi lymphoidei cervicales
    laterale oppervlakten
  15. Diepe laterale cervicale lymfeklieren -
    Nodi lymphoidei cervicales
    laterale profundi
  16. Mastoïde lymfeklieren -
    Nodi lymphoidei mastoidei
  17. Occipitale lymfeklieren -
    Nodi lymphoidei occipitales
  18. Facial lymfeklieren -
    Nodi lymphoidei gezichtsbehandelingen
  19. Parotis lymfeklieren -
    Nodi lymphoidei parotidei

Een overzicht van alle afbeeldingen van Dr-Gumpert vindt u onder: medische afbeeldingen

Lymfatisch systeem

Het lymfestelsel loopt door het hele lichaam.
Er wordt gezegd dat de lymfevaten 'blind' beginnen en, in tegenstelling tot het bloedsysteem, geen circulatie vormen. Je moet het je zo voorstellen:
De menselijke bloedbaan wordt onder meer gebruikt om voedingsstoffen naar elk deel van het lichaam te transporteren.
Hiervoor vertakken de slagaders zich tot in het kleinste detail. Deze vaten worden capillairen genoemd, die uiteindelijk weer dikker worden, waar het veneuze deel van het vaatstelsel begint. Het bloedplasma inclusief voedingsstoffen komt uit de vaten in het capillaire gebied. 90% van het volume wordt dan weer door de aderen opgenomen en doorgegeven, maar 10% blijft aanvankelijk in de ruimtes tussen de cellen.
Deze resterende 10% van de vloeistof (normaal gesproken ongeveer 2 liter per dag bij gezonde mensen) wordt opgenomen door de lymfecapillairen en wordt van hieruit lymfe genoemd.
De structuur van het lymfestelsel is vergelijkbaar met die van het veneuze systeem: ook hier worden de bloedvaten steeds groter, bevatten ze kleppen en transporteren ze voor het grootste deel de vloeistof met behulp van de spierpomp.
Ze lopen meestal parallel aan de aderen.

Lymfeklieren zijn keer op keer te vinden langs de lymfevaten, die meestal in kleine groepen zijn gerangschikt. Deze hebben een filterfunctie: ze controleren de vloeistof die erdoorheen stroomt op vreemde voorwerpen en ziekteverwekkers en reinigen deze indien nodig. Deze taak wordt gedaan door bepaalde cellen, vooral lymfocyten en macrofagen. Het nu gezuiverde bloed blijft stromen door de grotere lymfevaten (verzamelkanalen).
Een structuur van bijzonder groot belang is het thoracale kanaal (Melkkanaal in de borst), die de lymfe van de gehele onderste helft van het lichaam draagt ​​en uiteindelijk samen met de lymfevloeistof van de linker bovenhelft van het lichaam in de linker aderhoek stroomt.
De lymfe in de rechterbovenhelft van het lichaam stroomt daarentegen in de rechter aderhoek. De term veneuze hoek verwijst naar het punt waar de interne halsader en de subclavia-ader samenkomen. Het bevindt zich bij de ingang van de borst. Op dit punt wordt de lymfe teruggevoerd naar het bloedvatensysteem.

Gedetailleerde informatie over dit onderwerp vindt u op: Lymfatisch systeem

Functie van het lymfestelsel

Het lymfestelsel wordt niet alleen gebruikt om vreemde lichamen of ziekteverwekkers te verwijderen, maar ook om vocht uit het weefsel te verwijderen. Als deze evacuatie niet goed werkt (bijvoorbeeld omdat er een obstructie van de afvoer is of een tekort aan de lymfevaten), hoopt zich vocht op in het weefsel, wat in het ergste geval kan leiden tot lymfoedeem.

Functies van het lymfestelsel

Het lymfestelsel neemt water op uit het weefsel en transporteert het naar het hart en zo weer terug in de bloedsomloop. Vetten, stofwisselingsproducten en andere stoffen worden samen met het water getransporteerd. Bovendien wordt de geresorbeerde lymfe op de zogenaamde lymfeklieren door cellen van het immuunsysteem gecontroleerd op eventuele pathogenen. Het lymfestelsel speelt dus een belangrijke rol bij het transport van stoffen en speelt een centrale rol bij de afweer tegen ziekten. In het menselijk lichaam wordt weefsel van voedingsstoffen en zuurstof voorzien door de fijnste bloedvaten, de zogenaamde capillairen. De wanden van deze haarvaten zijn doorlaatbaar, zodat een deel van de vloeistof in het bloed samen met de voedingsstoffen die het bevat in het weefsel kan komen. De rode bloedcellen daarentegen blijven vanwege hun grootte volledig in de haarvaten.

Samen met de stofwisselings- en afvalproducten van de weefselcellen keert ook een groot deel van deze vloeistof terug naar de bloedvaten, die het bloed als aderen naar het hart transporteren. Om fysieke redenen kan ongeveer 10% van de vloeistof die uit de bloedvaten is ontsnapt, echter niet worden opgenomen en zou daarom permanent in het weefsel blijven. Aangezien dit ongeveer twee liter per dag is, zou een grotere waterretentie het gevolg zijn. Het lymfestelsel voorkomt dit echter door overtollig water in het weefsel op te nemen en terug te voeren naar het cardiovasculaire systeem en kan ook grote en vooral lipofiele stoffen transporteren. Deze kunnen meestal niet door de bloedvatwanden gaan. Vooral voedingsvetten die in de darm worden opgenomen, ook wel microscopisch kleine vetbelletjes genoemd, zijn hier bijzonder belangrijk Chylomicronen worden vervoerd in het lymfestelsel.

Een andere belangrijke taak van het lymfestelsel is de afweer tegen ziekten. Alle geabsorbeerde lymfe moet door minstens één lymfeknoop gaan voordat het kan terugkeren naar de bloedbaan. De lymfeklieren bevatten een groot aantal cellen van het immuunsysteem die ziekteverwekkers kunnen herkennen en bestrijden. De immuuncellen zijn meestal Lymfocyten. Deze cellen behoren tot wat bekend staat als de adaptieve immuunrespons. Ze zijn in staat ziekteverwekkers waarmee het lichaam al contact heeft gehad bijzonder effectief aan te vallen en te elimineren. Lymfeklieren zijn over het hele lichaam verspreid, maar komen vooral in bepaalde regio's voor. Deze omvatten de zijhals, oksels en lies. De interne organen hebben ook hun eigen lymfeklierstations langs de wervelkolom.

Ziekten van het lymfestelsel

Er zijn enkele situaties waarin de lymfeklieren harder moeten werken dan normaal, namelijk wanneer er meer ziekteverwekkers, celresten en / of vreemde lichamen in het bloed en dus ook in de lymfe zitten.
Een klassiek voorbeeld hiervan is infectie. Wanneer er verhoogde activiteit in de lymfeklier is, zwelt deze als reactie op. Omdat de lymfe eerst wordt gereinigd in de lymfeklieren, die het eerste station zijn in het drainagegebied, worden bijvoorbeeld bij ontstekingen in de keel of neus gezwollen lymfeklieren in de keel en gezwollen lymfeklieren in de nek en onderkaak gevonden.

Bij ergere ziekten zoals gegeneraliseerde infectieziekten, bloedvergiftiging of kwaadaardige processen zoals leukemie, lymfoom of andere vormen van kanker, kunnen de lymfeklieren in het hele lichaam worden vergroot (soms enorm).

Als u gezwollen lymfeklieren aantreft die niet direct in verband kunnen worden gebracht met een lokale gebeurtenis en die gedurende langere tijd aanhouden, moet u zeker een arts raadplegen om een ​​onderliggende ziekte uit te sluiten.

De lymfangitis

Een van de ziekten die het lymfestelsel zelf aantasten, is lymfangitis, waarbij lymfevaten ontstoken raken.

In de volksmond wordt dit vaak ten onrechte 'Bloed vergiftiging“En is relatief zeldzaam. Lymfangitis kan worden veroorzaakt door ziekteverwekkers (bijv. Bacteriën, parasieten) die door een wond zijn binnengedrongen als gevolg van bijvoorbeeld een blessure.

Insectenbeten, slangenbeten en sommige medicijnen (zoals medicijnen voor chemotherapie) vertegenwoordigen een oorzaak. Omdat dit vaak de oppervlakkige lymfevaten treft, worden deze zichtbaar als rode strepen onder de huid.

Terwijl de ontsteking zich verspreidt, migreren de strips naar het hart. Deze strepen vertegenwoordigen de ontstoken lymfevaten en zijn vaak gezwollen, licht verwarmd en pijnlijk.

Jeukende eczeem of blaarvorming in de overeenkomstige huidgebieden kan volgen. Vaak is er een algemeen gevoel van ziekte.

Koorts, koude rillingen en tachycardie (Hartkloppingen) kunnen ook voorkomen.
De therapie is gebaseerd op de ernst van het klinische beeld. Als immobilisatie van het aangetaste deel van het lichaam, alcoholverbanden en ontstekingsremmende zalven niet voldoende zijn, wordt een antibioticatherapie gestart.

Meestal geneest de ziekte volledig. Als het echter onvoldoende wordt behandeld, kan het zich ontwikkelen tot een chronisch beloop.

Lees meer over dit onderwerp: Lymfangitis - Hoe gevaarlijk is het?

Het lymfoedeem

Een andere ziekte die ook zeldzaam is, is lymfoedeem.
Dit kan gebeuren als de lymfedrainage verstoord is. Vervolgens hoopt de lymfevloeistof zich op in het lichaamsweefsel of verzamelt het zich tussen de cellen.

Vaak zijn de extremiteiten (Armen benen) aangetast, die vervolgens opzwellen.

Dit is meestal een pijnloos proces. In het verdere verloop, als er geen behandeling wordt gegeven, kan de zwelling zich ontwikkelen tot fibrose (Proliferatie van bindweefsel), waardoor de huid na verloop van tijd grof en dikker wordt.

Als de zwelling verhardt en niet verdwijnt, zelfs niet nadat de benen zijn opgetild, wordt dit onomkeerbare zwelling genoemd. Bovendien kan de zwelling zenuwbeschadiging en een slechte bloedsomloop veroorzaken.

Een mogelijke oorzaak kan de eerdere verwijdering van lymfeklieren zijn (Uitroeiing van de lymfeklieren). Andere orgaanziekten, veneuze ziekten, kankerziekten en behandelingen, bestraling, infecties en genetische defecten kunnen ook leiden tot schade aan het lymfestelsel.

Lymfoedeem kan niet met medicatie worden geëlimineerd. Lymfedrainage en compressiebehandelingen zijn effectief.

Bij een beschadigde huid moet ook passende huidverzorging worden uitgevoerd. Veel meer vrouwen dan mannen lijden aan lymfoedeem (in een verhouding van 9 op 1). De reden voor deze ongelijke verdeling is nog niet bekend.

Lees hier alles over het onderwerp: Lymfoedeem.

Hoe kun je het lymfestelsel stimuleren?

Het lymfestelsel kan op verschillende manieren worden gestimuleerd. Enkele worden hieronder weergegeven. Allereerst moet men zorgen voor voldoende vochtopname (ongeveer 2-3L water per dag), omdat dit ook de lymfevloeistof stimuleert om in beweging te blijven.

Spieractiviteit ondersteunt ook de lymfestroom, omdat de lymfevaten tussen de spieren zo ritmisch tegen elkaar worden gedrukt en de lymfe vervolgens als een pomp naar boven kan worden getransporteerd.

Touw- of trampolinespringen is ideaal om het lymfestelsel te stimuleren. Lange wandelingen, zwemmen of fietsen zijn ook geschikt.

Passende ademhaling kan ook helpen om de lymfestroom te stimuleren. Houd bij het ademen een rechte houding aan en adem diep in uw buik in. Dit "Ademhalingstechniek“Kan zowel zittend als staand worden uitgevoerd.

Afwisselende douches stimuleren de bloedsomloop, waardoor ook het lymfestelsel op gang komt. Een droge borstelmassage kan ook helpen.

Schüsslersalze (Calciumcarbonicum) zou moeten helpen om de lymfestroom te activeren.

Bovendien bieden fysiotherapeuten vaak "Handmatige lymfedrainage" Aan.
De huid wordt voorzichtig in de richting van de lymfedrainage bewogen. De lymfevaten worden gestimuleerd om meer van de opgehoopte lymfe op te nemen.
Deze methode is de voorkeursmethode voor irritatie veroorzaakt door chronische ontstekingen zoals een tenniselleboog of peesontsteking.

Het wordt ook gebruikt om zwelling sneller te verminderen na een operatie of blauwe plekken / ander letsel.

Cellulitis en lipoedeem zijn ook toepassingsgebieden voor "Handmatige lymfedrainage“.
Deze methode mag niet worden gebruikt bij acute ontstekingen. In dit geval de "Handmatige lymfedrainage“Het kan zelfs schadelijk zijn, want het risico bestaat dat ziekteverwekkers in de lymfe door de lymfeklieren worden geduwd voordat het immuunsysteem de ziekteverwekker heeft kunnen uitschakelen.

Daarom is de toepassing van de "Handmatige lymfedrainage“Te bespreken met een dokter. Als deze maatregelen niet helpen, kan ook acupunctuurmassage worden geprobeerd.

Hoe kunt u het lymfestelsel reinigen?

Alles wat het lymfestelsel stimuleert, helpt ook om het te reinigen.
Een ander punt waarmee de reiniging van het lymfestelsel wordt ondersteund, is het observeren van de juiste voeding. Te veel dierlijk vet en eiwit moet worden vermeden.
Suiker en snoep moeten worden beperkt, evenals melk en eieren.

Volkorenbrood verdient de voorkeur boven witbrood. Selderij / sap helpt bij lymfecongestie omdat het een reinigende en ontgiftende werking heeft. Voldoende hydratatie helpt ook om het lymfestelsel te reinigen, evenals voldoende lichaamsbeweging.

Een bezoek aan de sauna of het stoombad reinigt het lymfestelsel en moet worden overwogen, op voorwaarde dat geen andere ziekte zich ertegen spreekt. Ontgiftingskuren mogen alleen worden uitgevoerd in overleg met een arts of alternatieve geneesheer, omdat ze bij onjuiste uitvoering meer schade kunnen aanrichten dan hulp.

Hoe kun je het lymfestelsel versterken?

Om het lymfestelsel te versterken, homeopathische middelen zoals Lymphdiaral en Lymphomyosot aangeboden.
Hun inname moet worden besproken met een arts of apotheker. In de Natuurgeneeskunde Aromatische therapieën worden ook gebruikt om het lymfestelsel te versterken, met behulp van aromatische essences zoals sparren, knoflook, rozemarijn, salie en kruidnagel. Als deze oraal moeten worden ingenomen, dient de therapie onder toezicht van een therapeut te staan.

De belangrijkste lymfedrainagesystemen

In het hoofd- en nekgebied

Ongeveer een derde van alle lymfeklieren in het menselijk lichaam bevindt zich in het hoofd- en nekgebied, aangezien de nasopharynx een belangrijk toegangspunt is voor ziekteverwekkers. De lymfe wordt van een oppervlakkig naar een diep systeem getransporteerd voordat het voor de eerste keer wordt gefilterd in regionale lymfeklierstations. Ziekteverwekkers die het lichaam zijn binnengedrongen zijn in de lymfeklieren te herkennen en er kan een immuunreactie worden gestart.

Grote lymfeklierstations in het gebied van het hoofd en de nek bevinden zich onder de kin, in het gebied van de kaakhoek (kaakgewricht), op het achterhoofdsbeen (occiput = het deel van de schedel dat zich achter in de nek bevindt), op het mastoïd, achter de oren, langs de grote veneuze vaten in het nekgebied en boven het sleutelbeen.

Vanuit de regionale lymfeklieren stroomt de lymfe langs de lymfeklieren naar de zogenaamde collectieve lymfeklieren. De diepe cervicale lymfeklieren vormen het verzamelpunt voor de lymfe vanuit het hoofd-halsgebied.

Van daaruit stroomt de lymfe langs de grote aderen in het nekgebied in de rechtse of sinistere halsader, voordat het in een grote ader stroomt die naar het hart leidt op ongeveer het niveau van het sleutelbeen.
Aan de rechterkant mondt de halsader uit in het rechtse lymfekanaal, dat eindigt in de rechter aderhoek. Aan de linkerkant eindigt de jugulaire stam in het thoracale kanaal, dat op zijn beurt eindigt in de linker aderhoek.

Gezwollen lymfeklieren in het hoofd-halsgebied zijn een veel voorkomende onderzoeksvinding. Als ze pijnlijk en verdikt zijn, duidt dit hoogstwaarschijnlijk op een ontsteking, waarvan de oorzaak meestal een eenvoudige infectie is.
Bij lymfeklieren die pijnloos, verdikt en bovendien langdurig verhard zijn, kan een tumorziekte de oorzaak zijn, daarom dient voor opheldering een arts te worden geraadpleegd bij chronisch gezwollen lymfeklieren.

De cervicale lymfeklieren kunnen ook opgezwollen zijn bij ziekten die zich niet primair in het hoofd-halsgebied bevinden. Omdat de lymfe uit het hele lichaam wordt afgevoerd naar de linker en rechter aderhoeken, die zich aan de basis van de nek bevinden, kunnen deze retrograde worden beïnvloed. Dit betekent dat de ontsteking van onderaf (de hoeken van de aderen), tegenover de lymfestroom, naar de cervicale lymfeklieren reist.

In het gezicht

Net als bij het hele hoofd wordt er in het gezicht onderscheid gemaakt tussen een oppervlakkig en een diep lymfestelsel. Dit lymfestelsel verzamelt de lymfe van over het hele gezicht. Dit omvat ook de lymfe van de verschillende sensorische organen van het hoofd. Terwijl het oppervlakkige systeem de lymfe voornamelijk uit de huid haalt, haalt het diepe systeem de lymfe uit de spieren, gewrichten en zenuwen.

In het gebied van het gezicht lopen voornamelijk kleine lymfekanaaltjes. Er zijn maar een paar lymfeklieren in het gezicht. De eerste grotere lymfeklierstations bevinden zich onder de kin, in de hoek van de kaak en in het gebied van de oren.

Bovendien is er een uitgesproken lymfestelsel in het oropharynx-gebied (Waldeyer-keelring).Dit lymfestelsel bestaat uit talrijke immuuncellen en lymfeweefsel en is van cruciaal belang bij het opsporen van pathogenen.

In de borst

De vrouwelijke borst heeft ook een verbinding met het lymfestelsel. Dit kan zowel zijwaarts over de oksel als in het midden langs het borstbeen worden gedaan. De belangrijkste afwateringsroute is de zijkant via de oksel. De lymfe stroomt eerst naar de lymfeklieren in de oksels. Daarna stroomt het in diepere lagen terug naar het midden van het lichaam en bereikt het uiteindelijk het hart. Dit omvat het passeren van een aantal lymfeklieren. Het begint met de lymfeklieren in de oksel. De eerste lymfeklier die de lymfe bereikt, wordt de schildwachtklier genoemd. De Engelse naam wordt ook vaak gebruikt Sentinel gebruikt. Dit is vooral belangrijk bij borstkanker. Dochtertumoren bereiken vaak de bijbehorende lymfeklieren via het lymfestelsel, waar ze kunnen hechten en groeien. De bijbehorende schildwachtklier is altijd als eerste getroffen. Bij het diagnosticeren en beoordelen van borstkanker is het daarom belangrijk om te weten of er verspreiding naar de lymfeklieren is. Tijdens borstkankerscreening en regelmatige zelfcontrole moet de oksel altijd worden gepalpeerd op gezwollen lymfeklieren.

Mogelijk bent u ook geïnteresseerd in de volgende artikelen:

  • Weefselmonsters bij borstkanker
  • Borstkanker stadia

Op de arm

De lymfedrainage op de arm is vergelijkbaar met die op het been. Er wordt ook onderscheid gemaakt tussen een oppervlakkig en een diep lymfestelsel.
Het oppervlakkige systeem verzamelt de lymfe uit de huid, terwijl het diepe systeem de lymfe uit spieren, gewrichten en zenuwen verzamelt.

Het oppervlakkige systeem stroomt eerst het diepe systeem in voordat de lymfe wordt gefilterd in regionale lymfeklierstations. Deze bevinden zich op de armen in het gebied van de grote aderen. Van daaruit wordt de lymfe naar de grote verzamelde lymfeklieren geleid die zich in het okselgebied bevinden.

Na nog een filtratie lopen de lymfevaten langs de grote veneuze vaten en stromen ter hoogte van het sleutelbeen in de bloedbaan. Aan de rechterkant stroomt de lymfe in de ductus lymphaticus dexter, die eindigt in de rechter aderhoek. Links in het thoracale kanaal, dat op zijn beurt eindigt in de linker aderhoek.

Op het been

De lymfedrainage op de benen vindt plaats via een oppervlakkig en diep systeem. Het oppervlakkige systeem neemt de lymfe voornamelijk op uit de huid, terwijl het diepe systeem de lymfe uit spieren, gewrichten en zenuwen verzamelt.

Het verdere verloop van de lymfedrainage is gebaseerd op het verloop van de aderen. Regionale lymfeklierstations bevinden zich in de knieholte, waar de eerste filtratie van de lymfe plaatsvindt.

In de bar bevinden zich de grote collectieve lymfeklierstations. Hierin wordt de volledige lymfe van het been verzameld en samen naar de lymfesystemen van het bekken getransporteerd.