Bloedgroepen

Synoniemen

Bloed, bloedgroep, bloedgroepen

Engels: bloedgroep

definitie

De term "bloedgroepen" beschrijft verschillende samenstellingen van glycolipiden of eiwitten (eiwitten) op het oppervlak van de rode bloedcellen (erytrocyten). Deze oppervlakte-eiwitten werken als antigenen.
Om deze reden wordt incompatibel vreemd bloed tijdens transfusies als vreemd bloed herkend en leidt het tot de vorming van zogenaamde antigeen-antilichaamcomplexen. Deze klonteren samen (agglutineren) en kan leiden tot gevaarlijke occlusies van het vat. De samenstelling van deze oppervlaktecomponenten is erfelijk en kan daarom worden gebruikt om relaties op te helderen. De ISBT (International Society for Blood Transfusion) onderscheidt 29 verschillende bloedgroepsystemen. De belangrijkste zijn de AB0- en Rhesus-systemen.

Lees meer over het onderwerp:

• Bloedtransfusie
• bloed
• Bloedziekten
• Erytrocyten
• Rhesus-systeem

AB0-systeem

Algemeen
Het AB0-systeem van bloedgroepen is het belangrijkste bloedgroepsysteem en omvat vier groepen:

1. EEN.
2. B.
3. Een band
4. 0

Dit systeem is in 1901 opgezet door Karl Landsteiner. In 1930 ontving hij de Nobelprijs voor de ontdekking van het AB0-systeem.

Functie van het AB0-systeem
De verschillende soorten bloedgroepen vormen verschillende antigenen op het oppervlak van de rode bloedcellen (Erytrocyten). Dat betekent dat mensen van bloedgroep A antigenen van type A dragen, bloedgroep B antigenen van type B op het erytrocytenoppervlak. Bloedgroep 0-personen dragen geen antigenen op het oppervlak van de rode bloedcellen, terwijl bloedgroep AB beide soorten antigenen draagt.
Tegelijkertijd vormt het lichaam zich antilichaam tegen de andere oppervlaktecomponenten. Dus mensen die Bloedgroep A Antilichamen tegen type B, terwijl individuen de Bloedgroep B Heb antilichamen tegen type A. Mensen in groep AB hebben geen antilichamen, terwijl bloedgroep 0 beide soorten antilichamen heeft, A en B.
De oorzaak van de vorming van antilichamen zijn bacteriën die tijdens het eerste levensjaar ons lichaam binnendringen. Deze hebben oppervlaktestructuren die lijken op die van de erytrocyten en, als ze als "lichaamsvreemd" worden herkend, leiden ze tot de vorming van antilichamen. Bloedgroep A en B worden dominant overgeërfd over groep 0. Typen A en B zijn codominant onder elkaar. Type 0 daarentegen wordt recessief overgeërfd in vergelijking met A en B. Met dit type overerving kan bloedgroepafhankelijkheid worden gebruikt om relaties te bepalen.

Omdat bloedgroepen A en B zowel genotypen AA of BB als A0 of B0 kunnen dragen, is de kans groter dat ze een van deze bloedgroepen dragen. Daarentegen kunnen mensen met bloedgroep 0 alleen genotype 00 dragen en personen met bloedgroep AB alleen genotype AB.

Complicaties
De vorming van verschillende antigenen, afhankelijk van de overheersende bloedgroep, kan leiden tot incompatibiliteit van de bloedgroep bij bloedtransfusies.
De reden hiervoor zijn de antilichamen die worden gevormd tegen de "vreemde" oppervlaktecomponenten van de erytrocyten. Mensen met bloedgroep A mogen dus nooit bloed krijgen van mensen met bloedgroep B, omdat dit zou leiden tot agglutinaties en dus blokkades van alle bloedvaten. Het kan ook alles vernietigen Erytrocyten leiden, kan dit in de dood eindigen. Omdat bloedgroep AB geen antigenen produceert, kunnen deze mensen bloedtransfusies krijgen van elke andere bloedgroep. Terwijl mensen met bloedgroep 0 altijd donor kunnen zijn, maar alleen bloed krijgen uit groep 0.

frequentie
Bloedgroepen A en 0 zijn de meest voorkomende bloedgroepen in de populatie. Dit geldt niet alleen voor Duitsland, maar ook wereldwijd. Bloedgroep B is een zeldzamere bloedgroep met 11% in Duitsland en 14% in Europa. De meest zeldzame groep is echter AB. In Duitsland dragen deze slechts ongeveer 5% van de bevolking, in Europa ongeveer 6,5%.

Rhesus-systeem

Algemeen

Gewoon zo AB0-systeem van bloedgroepen is dat ook Rhesus-systeem een van de belangrijkste bloedgroepsystemen van tegenwoordig. Dit zijn antistoffen tegen bloedbestanddelen. De naam komt van experimenten met resusapen waardoor de resusfactor in 1937 door Karl Landsteiner werd ontdekt.
Vanwege de reeds bestaande A en B van de bloedgroepnomenclatuur voor het eerder ontdekte AB0-systeem, zette hij dit voort als C, D en E. Hier is de Rh-factor D. uitzonderlijk belangrijk. Dit kan in een persoon bestaan, dus positief (D +), of niet aanwezig en dus negatief (d-) zijn. De resusfactor wordt dominant overgeërfd en daarom is de resusnegatieve bloedgroep zeldzaam.
Functie van het resussysteem

Complicaties

De antilichaam tegen de Rhesus-factor vorm pas na contact ermee, bijvoorbeeld bij Zwangerschappen of Bloedtransfusies. Dit betekent dat het bij Rh-negatieve moeders kan leiden tot bloedgroepcomplicaties bij een tweede zwangerschap. Het zijn niet de moeders maar de foetussen die gevaar lopen. Door contact tussen het foetale resuspositieve bloed van een foetus en het resusnegatieve bloed van de moeder vormt dit antistoffen tegen de resusfactor. Dit levert voor de moeder zelf geen problemen op omdat ze niet over de juiste antigenen beschikt. Als er echter een nieuwe zwangerschap optreedt bij een resuspositief kind, kunnen de door de moeder geproduceerde antilichamen de erytrocyten van de foetus vernietigen en dus de Ziekte van Hemolyticus neonatorum of zelfs tot de dood leiden. Deze complicatie kan worden tegengegaan door bloeduitwisseling. Tegenwoordig is dit echter niet meer nodig, aangezien anti-D-profylaxe tijdens de eerste zwangerschap wordt uitgevoerd, waardoor de vorming van antilichamen wordt voorkomen.

Kell-Cellano-systeem

Het Kell-systeem is het derde belangrijkste bloedgroepsysteem. Als de donor en ontvanger niet compatibel zijn, leidt dit ook tot een hemolytisch transfusiesyndroom en kan dit fataal zijn.
Om deze reden worden alle bloeddonoren in Duitsland en Oostenrijk meestal getest op het Kell-antilichaam. Ca. 92% van de bevolking is Kell-negatief, ongeveer 7,2% is gemengd bloed en kan Kell-negatief of positief bloed krijgen. Slechts ongeveer 0,2% van de bevolking is Kell-positief en heeft Kell-positief bloed nodig voor bloedtransfusies. Om deze reden kan Kell-negatief bloed door bijna elke patiënt worden gebruikt voor transfusies. Het Kell-systeem is gebaseerd op 34 eerder bekende antigenen die worden gecodeerd door genen op chromosoom 7.
Het Kell-systeem speelt ook een belangrijke rol bij de zwangerschap en kan, net als het Rhesus-systeem, leiden tot de vorming van antilichamen bij de moeder en dus tot gevaren tijdens een tweede zwangerschap.

Lees meer over het onderwerp: Rh-intolerantie

Kell-intolerantie komt echter veel minder vaak voor dan Rhesus-incompatibiliteit. Niettemin wordt het getest tijdens de zwangerschap, samen met andere bloedgroeponderzoeken. Er is echter geen profylaxe beschikbaar in het geval van Rh-incompatibiliteit. Om deze reden is nauwlettende controle van de zwangerschap aangewezen.

Duffy systeem

De Duffy-factor van de bloedgroepen is een antigeen en tegelijkertijd een receptor voor Plasmodium vivax. Dit is de veroorzaker van malaria. Mensen die geen Duffy-factor ontwikkelen, zijn daarom resistent tegen malaria. Anders heeft het Duffy-systeem verder geen belangrijke betekenis.

Overzicht

Bepalen van het Bloedgroepkenmerken is een van de belangrijkste diagnostische instrumenten om transfusieproblemen te voorkomen. De meest voorkomende en bekende systemen zijn AB0- systeem en de Rhesus-systeem. Deze worden routinematig vastgesteld bij elk kind in westerse landen en zijn bij de meeste mensen bekend. Naast deze twee systemen zijn er nog zo'n 28 andere bloedgroepsystemen, die in het dagelijks gebruik echter minder belangrijk zijn en dus niet bekend zijn. Individuele systemen, zoals het Duffy-systeem, kunnen positieve effecten hebben op andere ziekten. Malaria-resistentie bestaat in het geval van een negatieve Duffy-factor.