baarmoeder

Synoniemen

Baarmoeder, metra, hystera
Eierstok, zwangerschap, menstruatiecyclus, eierstokken

Engels: baarmoeder, baarmoeder

anatomie

De baarmoeder is een van de voortplantingsorganen van de vrouw en bevindt zich in het bekken. Het is een ongeveer peervormig orgel van 5 cm breed en 7 tot 8 cm lang. Uw gewicht varieert tussen 30 en 120 g, afhankelijk van of u al zwanger bent of niet.

Meer informatie over de anatomie van de buikholte vindt u hier: Buikholte

Illustratie van de baarmoeder

Figuur baarmoeder
  1. Baarmoeder -
    baarmoeder
  2. Baarmoedertip -
    Fundus baarmoeder
  3. Baarmoederslijmvlies -
    Tunica slijmvlies
  4. Baarmoederholte -
    Cavitas baarmoeder
  5. Peritoneum dekking -
    Tunica serosa
  6. Baarmoederhals -
    Ostium uteri
  7. Baarmoeder lichaam -
    Corpus baarmoeder
  8. Baarmoedervernauwing -
    Landengte baarmoeder
  9. Schede - vagina
  10. Baarmoederhals - Baarmoederhals
  11. Eierstok - Eierstok
  12. Eileiders - Tuba baarmoeder

Een overzicht van alle Dr-Gumpert-afbeeldingen vindt u op: medische illustraties

Fig. Positie en vorm van de baarmoeder in het vrouwelijk bekken
  1. Baarmoeder - baarmoeder
  2. Baarmoedertip - Fundus baarmoeder
  3. Baarmoederslijmvlies -
    Tunica slijmvlies
  4. Baarmoederholte - Cavitas baarmoeder
  5. Peritoneum dekking - Tunica serosa
  6. Baarmoederhals - Ostium uteri
  7. Baarmoeder lichaam - Corpus baarmoeder
  8. Baarmoedervernauwing - Landengte baarmoeder
  9. Schede - vagina
  10. Symphysis pubica -
    Schaamhaar symphysis
  11. Urineblaas - Vesica urinaria
  12. Rectum - Rectum

Op basis van hun structuur (anatomie) verdeelt de arts ze in verschillende secties. Het onderste deel van de baarmoeder dat aansluit op de vagina wordt de baarmoederhals (cervix uteri) genoemd. Het is verdeeld in een deel dat reikt tot in de vagina (portio vaginalis cervicis) en een deel boven de vagina (portio supravaginalis cervicis).

Het gedeelte dat in de vagina reikt, bevat de buitenste opening van de baarmoeder, de zogenaamde externe baarmoederhals (Ostium anatomicum uterinum externum​Het deel van de baarmoederhals boven de vagina bevat de binnenste baarmoederhals (Ostium anatomicum uterinum internum​Een knelpunt van ongeveer 0,8 cm lang (Landengte baarmoeder) sluit zich daarbij aan baarmoederhals en scheidt het van het lichaam van de baarmoeder (Corpus baarmoeder​In het lichaam van de baarmoeder bevindt zich de baarmoederholte (Cavits baarmoeder), waarin boven de Eileiders (Baarmoederbuizen) stromen. Boven dit samenvloeiingspunt ligt de baarmoederfundus (Fundus baarmoeder).

Als men naar de lengteas van de vagina kijkt, wordt het lichaam van de baarmoeder vanuit de landengte naar voren gebogen (Anteversio uteri) en voorovergebogen (Anteflexio uteri​De baarmoeder komt zo achter en bovenop de blaas (Vesica urinaria) te gaan liggen. Aan de bovenkant grenst de baarmoeder ook aan de Dunne darm (Ileum) en naar de Dikke darm (Sigmoid colon). Achter de baarmoeder ligt - gescheiden door de Douglas kamer - de rectum (Rectum).

De baarmoeder heeft drie lagen muren. Binnenin, tegenover de baarmoederholte, ligt de slijmlaag (Endometrium​Dit is omgeven door een 1 tot 3 cm dikke spierlaag (Myometrium) omringen. De spierlaag bestaat op zijn beurt uit één laag bindweefsel (Parametrium) bijgevoegd.

Aan beide zijden van de baarmoeder bevindt zich een bindweefselplaat (Lig. Latum uteri, mesometrium) die de baarmoeder verbinden met de eileiders (Baarmoederbuizen) en de Eierstokken (Eierstokken) verbindt en loopt uit in de zwembadwand. In deze bindweefselplaat bevinden zich zowel bloed- en lymfevaten als zenuwen. Er zijn ook speciale banden die een vasthoudfunctie hebben. Aan de ene kant is er een ligament dat zich uitstrekt vanaf het lichaam van de baarmoeder op het punt van binnenkomst van de eileiders (Tuba baarmoeder) naar de Eierstokken (Eierstok) trekt (Lig. Ovarii proprium = Lig. Uteroovaricum) en aan de andere kant rond een band, dat van Baarmoeder lichaam beginnend via de Lieskanaal (Canalis inguinalis) in het weefsel van de groten kleine schaamlippen (Grote schaamlippen) trekt (Lig. Teres uteri​Aan de achterkant aan de zijkant van de bindweefselplaat zit ook nog een band (Lig Suspensorium ovarii).

Anatomie baarmoeder

  1. Baarmoederholte
  2. Baarmoederhals / baarmoederhals
  3. Schede
  4. Buis / eileider
  5. Eierstok / eierstok
  6. Corpus / lichaam
  7. Portio / baarmoederhals

Grootte van de baarmoeder

Een normale baarmoeder bij een vrouw die nog nooit kinderen heeft gehad, is meestal ongeveer 7 cm lang en heeft ongeveer de vorm van een peer. Als er al meerdere bevallingen hebben plaatsgevonden, spreekt men van een normaal resultaat, ook al is de patiënt 8 cm lang. Uiteraard kan de baarmoeder tijdens de zwangerschap aanzienlijk uitzetten en zodanig in omvang groeien dat er plaats is voor één (of meer) kind (eren). Ook dit is dan fysiologisch.Sommige vrouwen hebben een extreem grote baarmoeder zonder duidelijke reden; oudere vrouwen doen dit vaker. Daarnaast zijn er ook enkele gynaecologische aandoeningen die verband houden met een vergroting van de baarmoeder. Elk type tumor (in de zin van zwelling, dus niet alleen kwaadaardige tumoren, maar bijvoorbeeld ook myomen of cysten) kan leiden tot een veelal lokale, maar soms ook gegeneraliseerde, vergroting van de baarmoeder. De grootte van de baarmoeder speelt een cruciale rol bij het uitvoeren van een chirurgische ingreep, aangezien verschillende toegangswegen de voorkeur hebben, afhankelijk van de grootte. Bovendien kan een sterk vergrote baarmoeder leiden tot ongemak omdat het aangrenzende weefsels of organen verplaatst en / of vernauwt.

Baarmoeder vergroot

Een vergrote baarmoeder kan verschillende oorzaken hebben.
Enerzijds kan dit anders ca. 7 cm lang, peervormig hol spierorgaan tijdens a zwangerschap aanzienlijk toenemen in grootte en massa wanneer ze - aangepast aan de groei van het ongeboren kind - breidt uit.

Maar sommige vrouwen kunnen dat ook vanaf de geboorte een grotere baarmoeder hebben dan andere, of het kan resulteren in een zinloze vergroting op oudere leeftijd komen. Alle drie de varianten zijn echter fysiologische vergroting van de baarmoeder en hebben geen ziektewaarde.

In tegenstelling hiermee zijn er echter ook veranderingen in de baarmoeder, die enerzijds niet fysiologisch zijn en anderzijds ook Klachten of problemen kunnen leiden. Dit omvat de vergroting Cysten (met vloeistof gevulde holtes), vanwege goedaardige tumoren (Vleesbomen) of kwaadaardige tumoren.
Als deze weefselveranderingen sporadisch optreden, kan de baarmoeder dat alleen lokaal vergroot ze lijken veelvoudig, maar ze kunnen ook als geheel groter worden (bijv. in een baarmoedermyomatosus).

Na een zekere toename in grootte kunnen er bijvoorbeeld verschillende symptomen optreden Menstruele afwijkingenMoeilijkheden om ook zwanger te worden Problemen met plassenObstipatie, lage rugpijn en stoornissen in de bloedsomloop als gevolg van de verhoogde druk op de omliggende organen (Urineblaas, urineleiders, darmen, zenuwen en bloedvaten).

Baarmoeder achterover gekanteld

Gewoonlijk is de anatomisch correcte positie van de baarmoeder in het vrouwelijk bekken er een naar voren gericht blaas hellende positie (Anteversie, anteflexie).
Onder bepaalde omstandigheden kan de positie van de baarmoeder echter afwijken van de norm, zodat deze bijvoorbeeld iets verschoven naar links of rechtsverticaal of anders achterover gekanteld (Retroversie, retroflexie) kunnen liegen.

Er kunnen verschillende oorzaken zijn voor een gekantelde baarmoeder, die tot één kan leiden vanaf de geboorte is op die manier gemaakt of het is alleen in de loop van het leven verlaat zijn oorspronkelijke, naar voren hellende positie.

Dit kan bijvoorbeeld worden gedaan na een zwangerschap of levering (IA. vanwege spanningsverliezen in de baarmoeder ligamenteuze apparaat) het geval zijn, maar ook door littekens in de context van een Endometriose of van vleesbomen.

In de meeste gevallen blijft de baarmoeder achterover gekanteld symptoomloosin sommige gevallen kan het echter ook gebruiken Menstruatie pijn, Rugpijn, Constipatie, Pijnlijke geslachtsgemeenschap en Moeilijkheden om kinderen te krijgen vergezeld.

Kan zijn Ovariële cysten en endometriose kan gepaard gaan met een achterwaartse neiging. Therapeutische methoden worden gebruikt in het geval van een symptomatische, naar achteren gekantelde baarmoeder Hormoontherapieën, bekkenbodemoefeningen, pessariumtherapieën en chirurgische correcties in kwestie.

Invloeden van de menstruatiecyclus op de baarmoeder

Het slijmvlies van de baarmoeder is onderhevig aan cyclische fluctuaties veroorzaakt door de Hormonen worden beheerd. Deze hormonen zijn Oestrogeen en progesterondie in de Eierstokken worden gevormd.

Een menstruatiecyclus duurt gemiddeld 28 dagen.
Gebaseerd op de Baarmoederslijmvlies de cyclus is opgedeeld in vier fasen.
De eerste fase, de groei resp. Proliferatiefase begint op de derde / vierde dag van de Menstruatie periode en duurt tot ongeveer 14 dagen na de menstruatie. Tijdens deze fase wordt een hoog aandeel oestrogenen gevormd in de eierstokken. Door de invloed van deze hormonen kan het slijmvlies in de baarmoeder in dikte en de klieren in het slijmvlies in grootte. Er ontstaan ​​ook nieuwe bloedvaten die spiraalvormig zijn uitgelijnd en daarom ook wel spiraalvormige slagaders worden genoemd. Op dit moment is de slijmprop in de baarmoederhals dun onder invloed van oestrogeen. Deze dunne vloeistof zorgt ervoor dat het sperma goed door de baarmoederhals, de baarmoeder en vervolgens de eileiders kan passeren, waar een Bemesting van het ei kan plaatsvinden. Meestal komt het op de 14e dag erna Menstruatie voor ovulatie (Ovulatie) en, tegelijkertijd, een scherpe daling van oestrogeen.

De tweede fase van de cyclus heet Uitscheidingsfase waarnaar wordt verwezen omdat hierin de baarmoederklieren vol slijm zijn en het afscheiden (afscheiden). Deze fase duurt tot de 25e dag na de laatste menstruatie. De grootste hoeveelheid slijm wordt op de 21e dag uitgescheiden. De slijmprop in de baarmoederhals is nu verdikt en stroperig. Het hormoon dat in deze fase domineert, is progesteron. Het wordt gemaakt in het corpus luteum in de eierstokken. Vanaf de 25e dag daalt ook de concentratie progesteron snel.

Deze terugtrekking van hormonen leidt tot een samentrekking (samentrekking) van de bloedvaten in het slijmvlies (derde fase​Als gevolg hiervan wordt het slijmvlies niet meer voorzien van de voedingsstoffen die het nodig heeft en sterft het af.

Rond de 28ste dag na de laatste bloeding verwijden de eerder samengetrokken (samengetrokken) bloedvaten zich weer en stroomt er bloed naar binnen. Hierdoor scheuren de vaatwanden (scheuren). Er is een bloeding. Nu pelt de dode laag van het slijmvlies af. Dit en dat bloed uit de gescheurde slijmvliesvaten neemt de vrouw als Menstruatie periode waar. In dit stadium spreekt men van de desquamatiefase (vierde fase)​Het duurt 1-3 dagen. Daarna stijgt de oestrogeenconcentratie in het bloed weer en begint de cyclus opnieuw.

Baarmoeder pijn

Pijn in de baarmoeder kan verschillende oorzaken hebben, waarbij dit niet altijd de baarmoeder zelf hoeft aan te tasten, maar ook andere, direct aangrenzende, innerlijke (Geslacht) Organen kan uitstralen naar de baarmoeder.
De meest voorkomende oorzaken van pijn in de baarmoeder zijn onder meer ongemak tijdens de Menstruatie - de zogenoemde Dysmenorroe​Als de menstruatie buitensporig is Buikpijn en Krampen in de baarmoeder Begeleid door bijvoorbeeld een te hoge, te lage prostaglandinespiegel Oestrogeen- / progesteronspiegels, goedaardige tumoren van de baarmoeder (Vleesbomen, cysten) of aangeboren misvormingen van de baarmoeder voorwaardelijk zijn.

Een andere reden voor pijnlijk ongemak in de baarmoeder kan een zijn Endometriose worden. Dit betekent het optreden van Baarmoederslijmvlies buiten hun feitelijk natuurlijke positie, b.v. B. in het Baarmoeder spieren, naar de Eileiders/Eierstokken, in de vagina, maar ook op Darmen, de blaas of zelfs de long​Deze verspreide baarmoederslijmvlies is hieraan onderhevig, net als de werkelijke hormonale cyclus de vrouw, zodat er na de opbouw van het slijmvlies ook een onttrekkingsbloeding optreedt door de slijmvliesafstoting tijdens de menstruatie. Afhankelijk van de lokalisatie kunnen deze externe foci dat ook zijn aanzienlijke pijn (Baarmoeder- of buikpijn) en Bloeden buiten de baarmoeder leiden.

Bovendien kan het ook onschadelijke pijn in de baarmoeder tijdens een zwangerschap komen wanneer het zich moet aanpassen aan de grootte van het kind tijdens het rekken en groeien.
Een andere oorzaak van baarmoederpijn kan een zijn Ontsteking van het baarmoederslijmvlies in de context van een infectie zijn (Endometritis​De reden hiervoor is meestal de opkomst van Bacteriën uit de vagina of dat baarmoederhals​Lokale gevoeligheid voor de baarmoeder en een bijkomend optreden van koorts en bloeden buiten de menstruatie.
is er een Ontsteking van de eierstokken, dit kan ook leiden tot pijn die kan worden gevoeld in het gebied van de baarmoeder, maar het is meestal eenzijdige pijn die meer naar links of naar rechts uitstralen.

Ook een Verzakking van de baarmoeder, waarbij de baarmoeder uit de vagina komt, kan leiden tot pijn in de buik.

Bovendien kan ook kwaadaardige tumoren van de baarmoeder leiden tot buikpijn, hoewel dit meestal pas in een vergevorderd stadium het geval is wanneer het zich uitbreidt naar andere bekken- / buikorganen.

Ziekten van de baarmoeder

Ontsteking (Infecties) van de baarmoeder zijn meestal opstijgende infecties van de Schede (vagina​De infecties kunnen worden veroorzaakt door virussen, bacteriën of Paddestoelen veroorzaakt. Een reden voor een dergelijke infectie kan bijvoorbeeld onbeschermde geslachtsgemeenschap zijn.

Het kan Ontsteking van de baarmoederhals (Cervicitis) of op het lichaam van de baarmoeder. Alleen de slijmlaag op het baarmoederlichaam kan ontstoken zijn (endometritis), alleen de spierlaag (myometritis) of beide lagen (endomyometritis).

De baarmoederhals kan de zetel zijn van een goedaardige (goedaardige) of kwaadaardige (kwaadaardige) knobbel (tumor).

Goedaardige tumoren van de Baarmoederhals kunnen genitale wratten (condylomen), Poliepen of cysten zijn. Sommige gladde spierwandtumoren (leiomyomen of vleesbomen genoemd) en veranderingen in de cellen van de Baarmoederhals in de zogenaamde transformatiezone.
Kwaadaardige tumoren van de baarmoederhals zijn de Baarmoederhalskanker (Baarmoederhalskanker) en voorbereidende stadia (precancereuze laesies) van baarmoederhalskanker (cervicale intra-epitheliale neoplasie = CIN).

Er wordt ook onderscheid gemaakt tussen goedaardige en kwaadaardige tumoren op het baarmoederlichaam. Poliepen, verhoogde groei van het slijmvlies (endometriumhyperplasie) en zwelling van de spierlaag (myomen) moeten als goedaardig worden beschouwd. Delen van het baarmoederslijmvlies kunnen ook naar andere plaatsen gaan, zoals de baarmoederspierlaag of zelfs de Eierstokken zich vestigenEndometriose) en breng daar vervolgens cyclusafhankelijke wijzigingen aan. Dit zou ook een voorbeeld zijn van een goedaardige tumor.

U kunt meer vinden onder ons onderwerp Endometriose.

De Baarmoederkanker het slijmvlies (Endometriumcarcinoom = carcinoom van het lichaam) en de spierlaag (Baarmoeder sarcoom, Leiomyosarcoom) vertegenwoordigen kwaadaardige tumoren.

Op oudere leeftijd hebben sommige vrouwen last van een verzakking (descensus) en uitpuilen (verzakking) van de baarmoeder.
Oorzaken zijn bijvoorbeeld een zwak bindweefsel of eerdere geboorten. (zie: Verzakking van de baarmoeder na de geboorte) De baarmoeder verliest zijn houvast en glijdt naar beneden in de richting van de vaginale uitlaat.

Baarmoeder cysten

Baarmoeder cysten zijn met vloeistof gevulde holtes die zijn bekleed met epitheel en omgeven door een capsule, met een van beide volledig in het weefsel de baarmoeder of over een Weefsel steel (gesteelde cysten) kan erop worden aangesloten.
De grootte van de baarmoedercysten kan worden gevarieerd, en dat kan ook enkel of meervoudig komen voor en zijn van invloed op elke leeftijd. De holte van de cyste kan worden gemaakt een of meer kamers bestaan ​​uit.

De oorzaak van de vorming van baarmoedercysten is nog niet volledig bekend, te vermoeden hormonale verbindingen​Cysten op de baarmoeder hoeven niet per se symptomen te veroorzaken; afhankelijk van hun locatie en grootte kunnen ze compleet zijn symptoomloos blijven en verschijnen als een incidentele bevinding bij routinematige gynaecologische onderzoeken of worden geassocieerd met significante klachten.
Veranderingen in het Menstruatie, Buikpijn of andere ongebruikelijke klachten bij anderen Organen komen wanneer zeer grote of veel cysten druk uitoefenen op het omliggende weefsel.

Zoals veel cysten komen regelmatig terug spontaan achteruitgaan of uitbarsting therapie is niet altijd nodig. Bij duidelijke symptomen worden daarentegen hormonale en chirurgische therapiemethoden gebruikt.

Operatie van de baarmoeder

Een operatie aan de baarmoeder is een van de meest voorkomende ingrepen in de gynaecologie van vandaag.Symptomen die een operatie aan de baarmoeder noodzakelijk maken zijn onder meer kwaadaardige veranderingen (d.w.z. kanker of vermoedelijke kanker), goedaardige veranderingen (bijvoorbeeld Cysten of Vleesbomen), een Endometriose, Verklevingen / verklevingen of Ontsteking​Naast de klassieke methode, waarbij de buikwand moet worden geopend, zijn er twee nieuwe opties beschikbaar voor chirurgie aan de baarmoeder: vaginaal (Toegang via de vagina en dus geen littekens) en de laparoscopische chirurgie (Laparoscopie, d.w.z. slechts kleine incisies in de huid waardoor de chirurgische instrumenten en camera / lichtbron worden ingebracht).

Verwijdering van de baarmoeder

Chirurgische verwijdering van de baarmoeder - ook hysterectomie gebeld - kan ofwel de enige, volledige of gedeeltelijke verwijdering van de baarmoeder gemiddelde of een extra verwijdering van de Eierstokken en de Eileiders (Adnexa) - afhankelijk van de indicatie.
De meest voorkomende redenen voor een hysterectomie zijn onder meer goedaardige aandoeningen van de baarmoeder, zoals aandoeningen die ongemak veroorzaken Vleesbomen (Baarmoeder myomatosus), Cysten of Endometriale foci, maar ook serieuze, stressvolle Menstruele onregelmatigheden of ongemak of een Verzakking van de baarmoeder (Baarmoederverzakking​In iets minder dan 10% van de gevallen moet de baarmoeder worden verwijderd vanwege een kwaadaardige ziekte (bijv. baarmoederhalskanker, Endometriumkanker, Eierstokkanker).
Bovendien kan de hysterectomie ook als een laatste redmiddel worden beschouwd onverzadigbare bloeding na een Bevalling of bij ernstige infecties of. Ontsteking van de baarmoeder worden toegepast.

Afhankelijk van de onderliggende ziekte, de bijbehorende ziekten, de grootte en mobiliteit van de baarmoeder en het verzoek van de patiënt, komen dienovereenkomstig verschillende chirurgische methoden in kwestie, over het algemeen een conservatieve operatie ondergaan over de buik (abdominale hysterectomie), door het Schede (vaginale hysterectomie) of een laparoscopische operatie volgens het sleutelgatprincipe door de buikwand verschilt. Daarnaast is er ook een door robots ondersteunde hysterectomie nu mogelijk met de DaVinci-robot.
Bij goedaardige aandoeningen van de baarmoeder wordt meestal gekozen voor vaginale, abdominale of laparoscopische toegang, waarbij de baarmoeder ofwel slechts gedeeltelijk (subtotale uitroeiing; de baarmoederhals stoffelijk overschot) of volledig verwijderd (totale uitroeiing) zal of zelfs de Eileiders weggenomen worden (varieert afhankelijk van de ziekte, bij goedaardige ziekten wordt in principe altijd geprobeerd zoveel mogelijk te behouden).

De abdominale hysterectomie wordt bij voorkeur uitgevoerd in een zeer grote baarmoeder (z. B. in baarmoeder myomatosus) of een Gedeeltelijke afstand uitgevoerd, met de baarmoeder klassiek in algemene verdoving wordt verwijderd via een incisie in de buik.
De vaginale verwijdering is daarentegen de zachtere en snellere variantomdat de chirurgische route korter is en de procedure minder invasief. Hier wordt de baarmoeder verwijderd via het vaginale kanaal, maar de baarmoederhals blijft behouden niet mogelijk.

Als er een kwaadaardige ziekte van de baarmoeder is, de zogenaamde radicale hysterectomie toevlucht tot Wertheim-Meigs. Dit leidt tot de volledige verwijdering van de baarmoeder en het vasthoudapparaat, de Lymfeklieren van Wastafel en het bovenste derde deel van de schede.
Afhankelijk van de anatomische toestand en de toestand van de patiënt kan deze operatie conservatief abdominaal of laparoscopisch worden uitgevoerd.

Met het verwijderen van de baarmoeder is er ook de mogelijkheid van een conceptie onherroepelijk genomen wat de patiënt voor de operatie was duidelijk verlicht zou moeten zijn. Als u toch kinderen wilt hebben, kan de dokter - afhankelijk van de ziekte van de baarmoeder - Overweeg een alternatieve therapie die de uterus in stand houdt.
Verdere gevolgen van een hysterectomie zijn onder meer de volledige afwezigheid van de Menstruatie (op totale afstand) of een lichte cyclische bloeding met slechts gedeeltelijke verwijdering van de baarmoeder, hormonale veranderingen en - afhankelijk van de leeftijd bij de operatie - een mogelijke toegang tot de Menopauze met verwijdering van de adnexa.

Transplantatie van de baarmoeder

De eerste Baarmoeder transplantatie vond plaats in jaren 2011 bij een Turkse patiënt die zonder baarmoeder is geboren. Het orgel was afkomstig van een overleden donor. In september 2012 werden in Zweden twee vrouwen met succes getransplanteerd met een baarmoeder van een levende donor. De eerste ontvanger van de uteriene transplantatie is sinds april 2013 na de implantatie van een embryo zwanger en er is gerechtvaardigde hoop dat deze zwangerschap met succes kan worden uitgevoerd. Dankzij deze nieuwe procedure zijn er volledig nieuwe mogelijkheden voor de vele vrouwen die geboren worden zonder baarmoeder of die deze in de loop van hun leven laten verwijderen vanwege een ziekte. Ook voor hen lijkt het nu goed denkbaar dat a Verlang naar kinderen hoeft niet langer onvervuld te blijven. Op dit gebied zijn nog verdere ontwikkelingen en tests gaande.